“Qısa müddətdə Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh müqaviləsinin imzalanması perspektivləri o qədər də böyük deyil”. JAMAZ.İNFO xəbər verir ki, bunu Qafqaz İnstitutunun direktoru Aleksandr İskəndəryan deyib.
Onun sözlərinə görə, problemin kökü çox mürəkkəbdir və istəklərdən asılı olmayaraq, çoxlu problemlər var ki, onları necə həll edəcəyi bəlli deyil. “Azərbaycanın istədiyi və Ermənistanın edə biləcəyi obyektiv olaraq fərqli reallıqlardır. Əgər əlinizdə daha çox güc varsa, o zaman maraqlarınızı daha çox qorumaq imkanınız olacaq. Ermənistan indi belə vəziyyətdə deyil. Onun hüquqlarını birtəhər qorumaq üçün imkanları və resursları yoxdur. Buna baxmayaraq, bütün məsələləri gec-tez müzakirə etmək lazımdır. Lakin bundan əvvəl, irəli sürüləcək bütün tələblərə razılıq verməmək və konsensus qərara gəlmək üçün subyektivliyi artırmaq lazımdır”.
Ekspert, birgə konsensuslu qərar tələblərini deyil, Azərbaycan məqamlarını, bu tələblərə şərh kimi isə erməni məqamlarını göstərib. “Ermənistan Qərb, Rusiya, Türkiyə, Azərbaycan tərəfindən çox ciddi təzyiqlərə məruz qalır. Bu təzyiq həm hərbi, həm ərazilərin qoparılması, həm İrəvanın reallıqla heç bir əlaqəsi olmayan Azərbaycana məxsus olması barədə bəyanatlar, həm də Qərbin və Rusiyanın nəsə etmək tələbi ilə özünü göstərir. Düzdür, nəsə etmək lazımdır. Lakin bir tərəfdən təzyiqlərə tab gətirmək çox çətindir. Digər tərəfdən Ermənistan öz maraqlarını tərk etmək üçün ən yaxşı vəziyyətdə deyil. Buradan diplomatik texnologiyanın müəyyən bir növünə sahib olmağın vacibliyi haqqında nəticə çıxır. Bunun üçün isə diplomatiyadan istifadə etməj yaxşı olardı”.
İsgəndəryan deyir ki, sülh müqaviləsinin bağlanması münaqişənin biutməsi anlamına gəlmir. “Kim deyir ki, sülh müqaviləsi müharibənin qarşısını alır? Dünya tarixi bunun əksini deyir. Kim dedi ki, imzalı bir kağız qonşu ilə qarşılıqlı əlaqədə baş verə biləcək şeylərdən qoruyacaq?”.
O izah edib ki, problem Brüssel və ya Moskvada deyil, Ermənistanda aksiyaları kimin və necə həyata keçirməsində, Ermənistanın nəyə malik olmasında, hansı subyektivlikdə olmasındadır. “Nə etməli olduğunuz barədə bir anlayış varmı? Bütün qurumlar birlikdə necə işləyir? Ordu, iqtisadiyyat, diplomatiya arasında qarşılıqlı əlaqə varmı? Əsas problem sadaladıqlarımdır, daha proseslərin hansı saytlarda getdiyi yox. Söhbət istifadə olunan alətlərdən deyil, onun istifadə məqsədlərindən gedir. Və bu, bütün platformalarda belə işləməlidir. Bizim faciəmiz bu dixotomiyadadır – Qərb və ya Rusiya”.
